Uiteenlopende belangen
Wanneer partijen bijeenkomen met uiteenlopende of tegengestelde belangen, is er soms behoefte aan een onafhankelijke voorzitter bij het onderlinge overleg. Denk aan infrastructurele projecten waarbij overlast ontstaat voor omwonenden, zoals de uitbreiding van een spoortraject of de aanleg van een snelfietspad door een woonwijk. Als initiatiefnemers van het project zelf de leiding hebben over het overleg, kan er gemakkelijk gedoe over rollen ontstaan. Neemt de initiatiefnemer de omwonenden wel serieus of staat toch vooral de eigen agenda centraal? Keurt de slager niet zijn eigen vlees? Een onafhankelijke voorzitter richt zich zuiver op het proces, los van de inhoudelijke uitkomsten.
Windmolens en spoorwegen
Zo hebben we de afgelopen jaren als onafhankelijk voorzitter de Omgevingsraad begeleid bij de voorbereiding van het Windpark Koningspleij in Arnhem. De Omgevingsraad vertegenwoordigt de belangen van omwonenden bij de selectie van de windturbines. We hebben geadviseerd over spelregels voor dat overleg en die regels samen met omwonenden en initiatiefnemers vastgesteld. De Omgevingsraad heeft vervolgens een advies uitgebracht over punten die voor de omgeving van belang zijn (zoals het geluid, licht op de turbines, weerkaatsing), en daarna de vinger aan de pols gehouden. De criteria vanuit de omgeving zijn door de initiatiefnemers meegenomen in de uiteindelijke selectie en daar is ook verantwoording over afgelegd. Een soortgelijke rol hebben we onder andere vervuld in klankbordgroepen voor ProRail, bij een ingrijpend infraproject in Boxtel en bij de uitbreiding van de campus van de UvA in de binnenstad van Amsterdam.
Fair proces
Voor ons is de inzet bij onafhankelijk voorzitterschap dat deelnemers achteraf zeggen: het was een duidelijk en fair proces - oók als ze níet blij zijn met de uitkomsten van het overleg. Daar zijn goede en transparante afspraken met de opdrachtgever voor nodig. Er is uiteindelijk ook altijd iemand die de onafhankelijke voorzitter betaalt. Voor ons werkt het alleen als iedereen ervan overtuigd is dat er geen inhoudelijke sturing van de opdrachtgever op de voorzitter kan zijn en dat iedereen in het overleg kan worden aangesproken op afspraken, op vaagheden of inconsistenties – of dat nou een deelnemer is of de initiatiefnemer van het overleg.